در سه هفته اخير، و همراه با موج تازه اي از گراني، قيمت بسياري از کالاهاي ضروري در کشور افزايش يافته است. در همين حال وزير بازرگاني که تنظيم قيمت کالاها يکي از وظايف وزارتخانه تحت امر اوست، به مردم پيشنهاد کرد براي جلوگيري از افزايش قيمت گوشت قرمز، سعي کنند مرغ بخورند. آن هم در حالي که اين روزها، به رغم تهديد آنفلوانزاي مرغي و کاهش مصرف مرغ، قيمت اين کالا نيز بيش از 6 درصد رشد داشته است.
موج گراني
آقاي محمود احمدي نژاد، در جريان انتخابات رياست جمهوري، به مردم وعده داد با اجراي برنامه هاي کوتاه مدت اقتصادي، ثمرات بالا رفتن در آمدهاي نفتي کشور را سريعا لمس کنند. اما باگذشت بيش از شش ماه از آغاز فعاليت دولت، نه تنها هنوز مردم از "بالا رفتن در آمدهاي نفتي کشور" بهره اي نگرفته اند، بلکه موج تازه اي از افزايش قيمت کالاهاي اساسي هم نگراني هاي تازه اي را درميان آنان دامن زده است. گزارش هاي منتشره در روزنامه هاي همشهري، جوان و جمهوري اسلامي در هفته هاي اخير نيز موج تازه گراني را تاييد مي کند.
بر اساس گزارش اخير بانک مرکزي، قيمت ميوه تازه در هفته منتهي به ۷ بهمن نسبت به مدت مشابه ماه قبل ۲۳/۷ درصد و نسبت به هفته قبل ۱۰/۴ درصد افزايش يافته است. همچنين قيمت حبوبات ۱/۷ درصد، برنج ۶درصد، قند و شكر ۴ درصد افزايش را نشان مي دهد. افزايش قيمت گوشت قرمز هم كه از سه هفته پيش آغاز شده، اين هفته شتاب بيشتري گرفته است. البته بر اساس آمار بانك مركزي قيمت گوشت قرمز در هفته پيش ۱ درصد و قيمت گوشت مرغ ۶ درصد افزايش يافته، اما آمارهاي واقعي از افزايش ۱۸ درصدي قيمت گوشت قرمز طي دو هفته گذشته و افزايش ۴۰ درصدي قيمت اين فرآورده طي سه ماه گذشته حکايت دارند.
گوشت گران است، مرغ بخوريد
گوشت قرمز يکي از کالاهايي است که در سه ماه گذشته بيشترين افزايش قيمت را داشته است. به گفته مديرعامل اتحاديه فرآورده هاي گوشتي "قيمت هر كيلو گوشت گاو براي توليدكنندگان فرآورده هاي گوشتي از ۲۷۵۰ تومان در ماه آبان ماه گذشته به ۳۸۵۰ تومان افزايش يافته است و در سه ماه گذشته رشد ۴۰ درصدي را نشان مي دهد." محمد موسوي البته تاکيد کرده که قيمت گوشت گاو براي مصرف كننده ازهر كيلوگرم ۴۲۵۰ تومان به ۵ هزار و ۲۰۰ تومان و قيمت گوشت گوسفندي از ۴ هزار و ۸۰۰ تومان به ۶ هزار تومان افزايش يافته است.اما رييس اتحاديه توليدکنندگان گوشت گوسفندي، گفته است که "قيمت هر كيلو گوشت گوسفندي در بازار با افزايش ۱۸ درصدي، هشت هزار تومان است. او تاکيد کرده که قيمت گوشت گوسفندي هر روز افزايش مي يابد و اين هفته نيز مانند هفته گذشته شاهد افزايش سريع قيمت گوشت در بازار خواهيم بود. اين در حالي است که به نوشته روزنامه همشهري: "مديرعامل اتحاديه مركزي دامداران معتقد است در زمينه توليد گوشت قرمز هيچ كمبودي در كشور وجود ندارد و تمام جوسازي هاي افزايش قيمت گوشت براي واردات گوشت از سوي دلالان بازار است." فخرالله جهاندار گفته: "در حال حاضر نه تنها دامداران گوشت را گران نكرده، بلكه متحمل ضرر و زيان زيادي شده اند و افزايش قيمت گوشت به عوامل بين توليدكننده و مصرف كننده مربوط است."
در اين ميان اما پيشنهاد وزير بازرگاني که تنظيم قيمت کالاهاي اساسي يکي از وظايف وزارتخانه تحت امر اوست، توجه بسياري را بر انگيخت. مسعود ميركاظمى به جاي ارايه سياست هاي اقتصادي و راهکاري براي تنظيم قيمت گوشت، گفت: "ما از مردم تقاضا مى كنيم به جاى گوشت قرمز از مرغ استفاده كنند تا زمينه كاهش قيمت گوشت فراهم شود." اين در حالي است که قيمت مرغ هم نه تنها کاهش نيافته، بلکه بر اساس گزارش بانک مرکزي در سه هفته اخير با افزايش 6 درصدي مواجه بوده است. وزير بازرگاني، همچنين ضمن تکذيب وجود آنفلوانزاى مرغى، اظهار داشت: "كشور عارى از اين ويروس است." او سپس با اشاره به مصرف يك ميليون و ۱۰۰ هزار تن گوشت در سال و توليد ۸۵۰ هزار تن از اين ميزان در کشور، اعلام کرد که براساس تصميم دولت، واردات گوشت توسط سازمان هاى دولتى ممنوع شده است. در همين حال روزنامه جوان از قول توليد کنندگان گوشت نوشت: "به دليل ناهماهنگى در تنظيم بازار توسط وزارتخانه هاى جهاد و بازرگانى، بهاى گوشت قرمز رو به افزايش گذاشته است."غم نانوقتي دو هفته پيش معاون وزير بازرگاني اعلام کرد که تا دو هفته بعد نان نيز گران خواهد شد، برخي از منتقدان دولت به اين نکته اشاره کردند که در دو سال گذشته قيمت نان افزايشي نداشته است.به گفته آنان، اعضاي مجلس هفتم از ابتداي ورود به مجلس و براي به رخ کشيدن عدالت طلبي خود، با تصويب طرح تثبيت قيمت ها، دولت خاتمي را ملزم کردند در بسياري از موارد و از جمله تعيين قيمت نان و برخي ديگر از کالاهاي اساسي، از افزايش قيمت ها خود داري کند. اما ظاهرا با يکدست شدن دولت و مجلس، آنچه به تدريج فراموش مي شود، مردمي هستند که آبادگران به آنها قول عدالت را داده بودند. با اين همه معاون وزير بازرگاني وقتي خبر از گران شدن نان داد اين را هم گفت که: "گروهي از كارشناسان و صاحبنظران درسازمان حمايت از مصرف كنندگان و توليد كنندگان در دو ماه گذشته چگونگي تعيين قيمت جديد نان را بررسي كرده اند." محمد صادق مفتح همچنين با بيان اينكه قيمت جديدي براي نان در دو سال گذشته تعيين نشده است، گفت: "در سال هاي گذشته هزينه عوامل مختلف توليد نان از جمله هزينه هاي آب، برق، گاز و كارگر افزايش يافته است." او دليل ديگر افزايش قيمت نان را ضرر نانوايان عنوان کرد و گفت: "نانوايان حاضر با ضرر مواجهند و پخت نان براي آنان صرفه و سود ندارد و افزايش يارانه آرد هم سود نانوايان را تأمين نمي كند."
دو روز بعد از انتشار سخنان معاون وزير بازرگاني اما روزنامه جمهوري اسلامي براي رفع مسوليت از دولت، نوشت که افزايش قيمت نان خودسرانه بوده است و افزايش 20 تا 30 درصدي قيمت نان را به گدن نانوايان انداخت: "نانوايان تهراني بدون آنكه از سوي مسئولان ذيربط تغييري در نرخ نان اعلام شده باشد، بهاي نان را افزايش داده اند." اما هم نويسنده آن گزارش و هم نانوايان مي دانند که اين افزايش قيمت، نه تنها خودسرانه نبوده، بلکه از سوي مسئولان به آنها ابلاغ شده است.
کشور ثروتمند، ملت فقير
اجاره مسکن، هزينه هاي حمل و نقل، قيمت ميوه و حبوبات نيز در هفته هاي اخير با افزايش چشمگيري مواجه بوده اند. بسياري از کارشناسان اقتصادي، به ويژه پس از تقديم بودجه 85 به مجلس و به دنبال آن بحث رفتن پرونده هسته اي ايران به شوراي امنيت، معتقدند اين وضعيت همچنان ادامه خواهد داشت و از ابتداي سال آينده با افزايش نرخ تورم، موج ديگري از گراني نيز در راه خواهد بود.گراني اي که مستقيما بر سفره خانواده هاي کم درآمد اثر مي گذارد و هم اکنون نيز اثرات آن پيداست. بررسي هاي انستيتو تحقيقات تغذيه و صنايع غذايي كشور نشان مي دهد: "۵۸ ميليون ايراني به كمبود كلسيم، ۴۶ ميليون به كمبود آهن، ۴۱ ميليون به كمبود ويتامين B2 ،۳۵ ميليون به كمبود ويتامين A و ۱۵ ميليون نفر به كمبود دريافت انرژي دچارند."با اين حال شعار حمايت از محرومان همچنان به گوش مي رسد. دولت هر هفته از رفع فقر خبر مي دهد، و فقربي توجه به شعارها، چتر خود را بيشتر مي گسترد. و همه در شرايطي که به گفته مقامات دولتي، در آمد نفتي کشور در نه ماهه نخست از مرز 35 ميليارد دلار نيز گذشته است. در آمدي که قرار بود راهي سفره ها شود، نه راهي ديارهاي ديگر .